Заглавная страница:Нохчийн меттан дицлуш лаьттачу дешнийн маьIна

А

• абат /ду/ — магийнчу рогIехь дIахIиттийна элпаш /азбука, алфавит/
• абат /ю/ — аьзнаш, элпаш /йоза-дешар/ Iамо книга /букварь/
• агIаз /бу/ — жима гезг
• агIо /ю/: книгин агIо /страница книги/
• агIо /ю/: гонахара агIо /сторона/
• агIо /бу/ дегIан ха ду /бок/
• атлам /ду/ — хьеран кеманан дакъош вовшахлатош, тухуш хилла атланаш /скобаш/ арахис /ю/ — лаьттан бIар /земляной орех/
• аркхо /ю/ — нускалан кирхьа дIаолла тосу тIийраг
• алха — къажбан, самсабаккха /тIаргIа/
• алхар — къажбар, самсабаккхар /тIаргIа/
• алхийта — къажбайта, самсабаккхийта /тIаргIа/
• ахкарг /ду/ — юккъе хи хIуттуш, мачо кога кIелара я цуьнан пIелга тIера чкъор совсор
• айп /ду/ — сакхт
• айпе — сакхте
• акха — декха
• ал — таьIна-боьмаша, таьIна-цIен
• амалт /ду/ — стагах тешийна дитина хIума
• аре гезъян — аре идо
• ант /ду/ — кхачамбацар, сакхт, ледарло, гIалатло
• асар /ду/ — чIогIа хаалуш болу синхаам /страсть, сильное чувство/
• ашуг /ву, ю/ — илланча, иллиалархо
• ача, очу, аьчна /хьаша, хьошу, хьаьшна/
• ача /ю/ — е чохь чIагIделла чкъор, таш /накипь/
• ачо /ю/ — хьагI, гамо, цабезам, хьу.
• акхтарг /ду/ — детин басахь чкъор а, нийса гIад а долу, толлан кепара дитт /тополь серебристый/
• аьлча /бу/ — 1) гIулган агIо; 2) аьтто
• аьхза — осала, цIармата
• аьхзалла /ю/ — цIарматалла, осалалла
• аьрзу /ю/ — хьаьвзина зIок йолу, нуьцкъала, акха, ламанан я аренан олхазар /орел, беркут/ аьста /ю/ — дечиган чкъор доккху гIирс
• аьрша /ду/— 1/ ворданан гIуркх; 2/ метрал кIезиго йохалла

Б

• бага — буста, хазбан /некъ/; тега, хазбан, хабо /басма/
• бага /ду/ — мехийн кепара деха, дуткъий гIаш а, горгий стоьмаш а хуьлуш долу дитт /сосна/
• бага /ю/ — бат, бетан чоь
• баймакх /бу/ — 1/ боккха ког, 2/ чен ког
• балл /ю/ — юуш ерг, стом, муттане таьIна-цIен стом а, цуьнан дитт а
• балл /ду/ — тоьпан хиэна тIе биргIа чIагIъен чIуг
• бал /бу/— 1/ хелхар; 2/ кехатех ловзар
• базаръачу /ду/ — шатайпа бага кхорзу туьха
• бажа /ву/ — шина йишин ши майра
• база /ду/ — елка, Iай а, бIаьста а сийна лаьтта дитт
• бакъе /ю/ — кIадинан а, кехатан а, орденан а, медалан а бакъ агIо, ткъа харце /ю/ — харц агIо.
• бакъо /ю/— 1/ Iилманехь хиламийн юкъаметтигаш а, законаш а билгалден некъ;
• 2/ халкъан оьздачу гIиллакхаша а, пачхьалкхо а хIиттийна а, ларъеш а йолу бакъонаш а, норманаш а.
• баттам /ю/ — жима кIудал
• баьхьа /бу/ — дечиган бел
• бекх /ю/ — кетар, тулуп
• берч /ю/ — дукха дIахьекхалуш, дегIан дилхан чкъор стамлуш, чIагIлуш хIоьттина бог /мозоль/
• бевдала — дIакъаста, шадала
• бежаIуьнабаппа /ю/ — орамат, мохохьуриг, можа зезагаш а, мохо довдош чоьш а долу орамат
• берданг /ю/ — топ
• баIар /бу/ — чу атарш юхкуш, гех баа кечбина кхача
• битам /бу/ — амат
• бол /бу/ — хьеран ял
• борш /ю/ — старгIа /бычок/
• борщ /ю/ — чорпа
• бошто /ю/ — шо кхаьчна бож
• бочабIар /ду/—доккха бIар
• бIаьллангабIар /ду/ — жима бIар
• бIежу /ю/ — лаьттах даьккхинчу Iуьргахь еха гезг
• боргIал /ю/ — нIаьна
• балам /бу/ — белш
• бероза — къорза /котам/
• бухта /ю/ — хIордан залив, айма
• болар /ду/ — боларахь, меллаша яхар
• бугIул /ю/ — белшах тосу тIоьрмаг /рюкзак/
• барч /бу/ — 1/ хечин хьуьнжар тIетосийла, 2/ баьрчера меттиг
• баьрче /ю/ — баьрчера, сийлаллин меттиг /почетное место/
• боьлак /ю/ — къона, жима хьун
• бумзи /ю/ — кIади
• буркъаш /ю/ — хи тIехулара сийсаш хилар
• буппаз /ю/ — чхьоч, стомма, дерстина адам
• бурсанаш /ю/ — коьллаш, юькъа, луьста коьллаш
• бургат /ю/ — жима хорбаз
• бурко /ю/ — йовхо, йовхонан тов, тIех йовхо /зной/
• бIоста /ю/ — дагаран шуьйра агIо
• бIарза /ю/— 1/ вир; 2/ пондаран мерзашна кIел юьллу дечиг
• бIарлагIа /ю/ — гIаларт
• бурам /ду/ — адамаш, ворданаш, машинаш хих дехьайоху паром
• буьйр /ду/ — омра /приказ/
• бангIара — ший а бIаьрг чуьчча хьоьжург
• буьйра /ду/ — хIоьа чуьра юккъера можа дакъа
• бIаьлланг /ю/ — бууш болу стоьмаш — кегий бIараш тIехь хуьлу колл /орешник/ бIорзгал /ю/ — вон сагург

В

• ватт /ду/ — дебо, кхио даьхни далар
• варкхал /ю/ — тхов тIе чIагIонна йиллина дечиг /сторпал/
• варш /ду/ — юькъа, луьста хьун
• вехьар — кIадвелла, сиха садеIар
• валти /ду/ — аганан жима гоь
• васхал /ю/ — хIума дIаюьллу терхи, хIума дIауллу гажалг, хьостам вескет /ю/ — мескат, меха /цIоканан тай/ хадо кечдина у
• васхалъяккха — гучу метте, лакхаяккха
• воьта /ду/ — 1/ шен гIодах эханг ден хьаса а, хIух даьтта а доккху буц; 2/ цуьнан хIух  

Г

• гала /ду/ — гала-гIожмех ловзуш, бераша ловзош йолу дечиган ехо-горга хIума
• гирда /бу/ — 12 кг чуйоьду жима моьрка
• гоьмукъ я гоьмагI /бу/ — генна хьалха тIамехь лелош хилла, гIуркх санна, беха цамза гахIар /ду/ — кIади тIехь, бедар тIехь хуьлу киртигаш /дакъош/
• гипербола /ю/ — хIума дестош дийцар
• гечо /ду/ — хи гомха долу меттиг /брод/
• гиба /ю/ — шуьйра бертиг йолу кхийра кхаба
• гаьллаш /ю/ — дуьрстан тIехь хуьлуш йолу аьчган говрана багаюхкурш
• герма /гарма ю/ — патарми чу буллу бехчалган, я кехатан, я бIегIиган тIус /пыж/
• гуй /ду/ — жIаьлина доьша дутту ной
• гоьрда /ду/ — уггаре а чIогIачу болатан тоьлла тур /гурда/ /пхьеро ГIоьрдас динчу туьрах аьлла гоьрда, цул сов, вайн турпалаллин иллешкахь а цу туьрах гоьрда олу/
• гел /ю/ — тIергаца хьовзош чIагIъеш, хIума дIайоьхку дечиг
• гезъян — идо
• гул /бу/ — хиэнан я кхечу диттан хадийна даьккхина гIад
• ге /ю/ — нанапIелганий, хьажочу пIелганий юккъера юкъаметтиг
• галц /ю/ — ор долчохь кхоссаялар, залк
• гаьзло — аьрру куьйга гIуллакх дийриг, болх бийриг
• гIала /бу/ — стен сай, шоьккаре
• гIайна /ду/ — тоьгуна, тир
• гIайна дар — тоьгуна дар, тир яр
• гIазанча /ву, ю/ — дежурни, шен рогIехь белхан декхар кхочушдийриг
• гIарол /ю/ — сахьтан цамза
• гIарол /ду/ — ха
• гIатакх /ду/ — кхоам бар, таро яр
• гIаролхо /ву/ — часовой, хехо
• гIирт /ю/— 1/ стоьмийн даа ца мега чкъор; 2/ бедар бехъеш цунна тIелеттарг
• гIагI /ду/ — хьалхалерчу заманахь тIамехь лаза ца вайта лелош хилла метталлан чIагарех еш хилла бедар
• гIина /ду/ — месийн басар
• гIире — кIоршаме, кхоьлина, оьгIазе
• гIирс /бу/ — коьчал, ортхал
• гIийбат /ду/ — эладита, цадогIург дийцар
• гIиргIа /ду/ — куьйранан а, лечанан а тайпанара, даккхий тIемаш долу олхазар /кобчик/ гIонжагIа /ду/ — охьа ца йожийта, нуьйра тIе хIума дIайоьхку доьхка, нуьйран доьхка /торока/
• гIурчо /ю/ — черманан хIоз
• гIели /ду/ — гIумгIа хазъян цунна тIехула дуьллу металлан чкъор
• гIаргIа /ду/ — акхтарган кепара дитт /вид тополя/
• гIос /бу/ — цинц, дакъа
• гIореш /ду/ — 1/ вертанна деш долу басар; 2/ цомгушниг гIоле хилийта тIехаош лело дарба
• гIота /ю/ — жоьла, уьстагIий Iалашден меттиг
• ГIоба /ю/ — Кубань
• гIобанхо /ву, ю/ — кубанец, кубанка
• гIов /ю/ — дитташна а, гIашна а, тхевнна а, пенна а тIебиллина ша.
• гIумгIа /ю/ — хи дуттуш лело хIума
• гIордаз /бу/ — яккхий киртигаш йолу ков бу /рашпиль/
• гIомалла /ду/ — гIам хилар /колдовство/
• гIарбу /ду/ — вертанан Iаьржа басар
• гIарлу /ю/ — нох цIандеш йолу хIума
• гIама /ю/— 1) тур, 2) алах я чах йина жима рагI гIиргIазо /ву, ю/ — киргиз, киргизка
• гIоьмеш /ю/ — куьйгехъюхкурш /наручникаш/. гIаккхар — агIор хьуьйсуш бIаьргаш берг
• гIуьнжара — цхьа бIаьрг агIор хьоьжург

Д

• дага /ю/ — дагаран гIаж
• дак /ду/ — толлан кепара, кIеда, месала дитт /верба/
• дакх /ду/ — гIода тIехь кIайн чкъор а, даккхий гIаш а долу дитт /береза/
• дажал /ву/ — ницкъ болу стаг
• дарта /ю/ — тодакх /дрофа/, деха лаг а, нуьцкъала когаш а болу аренан доккха олхазар даста /ду/ — пхи цIока
• дастама — ирча
• дайлла — дайн хилар, деза цахилар
• дацой, деций /ду/ — ламанан уьстагIий
• дера /ду/ — бецаш йохош схьаяхар /потрава/
• дерадуьллург /ю/ — кхаьнчатосург /лобогрейка/
• дирша /ю/ — маIаш йоцу бежан
• до /ду/ — лергахь хуьлу балозах тера хIума
• дол /ду/ — куьйгера гоьле кхаччалц долу пхьаьрсан дакъа
• дос /ду/ — дечиг
• досбух /ю/ — даго дечиг кечден меттиг
• дот /ю/—леррина кечйина пулеметийн точка
• дужа /ю/ — цхьа тайпа шийтта хIума /дюжина/
• деца /ю/ — дейиша
• долма /ю/ — голубцеш /юург/
• дола /ду/ — терго, хьожуш, ладугIуш хилар
• долла /ду/ — да хилар /отцовство/
• долалла /ду/ — долахь дерг, долахь хилар, хьал, бахам
• дур /ду/ — говрийн когийн /бергийн/ тата
• дурс /ду/ — билгалдар, нийса билгалдар
• дуррас — нийсса хилар
• дурга /ду/ — накхармезан мутта /нектар/
• дургале /ду/ — олхазар, лечкъардиг, мерцхалдиг /стриж, йоца зIок, дехий тIемаш, Iаьржа бос болу жима олхазар
• дуьхьлоцу /ду/ — стеран маьIах а тосуш, каралоцу урх
• дуушто /ду/ — шена тIехь бууш болу муьста-мерза цIен стоьмаш болу, пелаган кепара гIа а, нийса гIад а долу колл я дитт /ясень/
• дуьхьарг /ду/ —дуьххьар бехкаш болу къона етт /нетель/
• дIама /ду/ — эчиг хадо хIума /зубило/
• дIама /ю/ — ира муцIар а, беха, луьста тIаргIа а болу жима экха /барсук/

Ж

• жамбалт /ду/ — доккха диг
• жоммагIа /ду/ — жима диг
• жаргIа /ю/ — стен хьакха, нана-хьакха
• жаматта /ю/ — жа латто меттиг
• жоьла /ю/ — гIота, жа Iалашден керт /кошара, кутан/
• жигара — мало йоцуш, каде, хьуьнаре /активный/
• жигаралла /ю/ — каде, хьуьнаре, мало йоцуш хилар /актнвность/
• жилIалам /ду/ — Iалам /природа/, лаьтта тIехь, дуьненахь долуш дерг /садолу а, садоцу а хIума дерриге а/
• жигархо /ву, ю/ — жигара, хьуьнаре къинхьегамхо /активист, активистка/
• жерахь — хьалхехьо
• жIамар /ю/ — Iаьнан шелонна коран бIаьрга тIехь хIоьттина, хаза тIамар /узор/
• жIайхо /ву, ю/ — аварец, аварка
• жIайрахо /ву, ю/ — джераховец, джераховка
• жулар /ю/ — говрана бага юхку гаьллаш йоцу дуьрста
• жут /ю/ — олхазарийн тоба

З

• залк /ю/ — ор долчохь оьккху галц /цолк/
• замо, -й /ву, ю-бу/ — нускал майрачун цIа дига баханарш
• занжабил /ю/ — Iамбар, тропически бецан ира, хаза чам.
• зарзар /ю/ — хаза эшарш локху, боьмаша-сира бос болу хаза олхазар /соловей/ закъалт /ду/—тешамана каралург
• зебар /ю/ — лейка, ведаран кепара, трубка йолу хиштухург
• зеразакъ /ю/ — 1/ лайх бина лекха барз; 2/ хIума хьалаойу гIирс
• зорх /ю/ — дийнатийн юург охьу хьер — желудок животных
• зоьпар /ду/ — йойначу меженна и нисъялийта тIелато онда хIума /у/ зез /ду/ — готта гIа долу дитт /лиственница/

И

• инжил /ю/ — библин дакъа
• инжир /ю/ — къилбехьара дитт а, цуьнан стом а
• инкарло /ю/ — резавацар, хьагI, дуьхьал ойла исхар /ду/ — машин тайпа /сукно/ ирко /ю/ — цахIоттар, озавалар, кхерар, сацамбацар
• ишлик /ю/ — талба /ичмик/. нуьйра .кIел, говран букъа тIе, юьллу бIегIиг

Й

• йорт /ю/ — жима чабол, кегийра когаш бохуш говр ядар /рысца, мелкая рысь/ йоргIа /ю/ — цхьабосса аьтту, тIаккха аьрру когаш тухуш, говр ядар /иноходь/
• йи /ду/ — пиво
• йиз /ду/ — цIастанан я йоьзан тайпа /медь/
• йиппар /ю/ — хаза хьожа йолу буц
• йилбаздин /бу/ — йилбазговр, шайтIанкема /стрекоза/, дуткъа дегI, даккхий, сирла, чекхсагун тIемаш долу сагалмат
• йилбазкIудал /ю/ — цергашна дарбане йолчу бецан тайпа
• йис /ю/ — баца тIе я дитташ тIе диллина дуткъа лайн чкъор /иней/
• йовхатар /ю/ — маьхчил тIаьхьара гергара зуда
• инфикс /ю/ — керла дош кхуллуш, орамна юккъе хIутту аффикс: кIаг — кIорга, хьаса — хьаьрса, моз — мерза
• йийбар /ю/ — цIера хIуманаш: мотт-гIайба а, пхьегIаш а, кхиерг а
• йохкунча /ву, ю/ — шех амалан хIуьмалгаш дохку адам
• йоьхуна /ю/ — нускал далийча луш болу там
• йоIбIаьрг /бу/—бIаьрган чкъура кIел долу сагойту горга дакъа /зрачок/

К

• када — 1/ елха, 2/ кадам бан
• кадам /бу/ — 1/ кадам бар; 2/ елхар
• кап /ю/ — кеп хIоттор, суртхIоттор
• канво /ву/ — лаьцна стаг ларвен гIаролхо
• карс /ю/ — аса, муш
• Калак /ю/ — Тбилиси
• калакойн Iежащ /ду/ — Калакара /Тбилисера/ Iежаш
• корсам /бу/ — месала куй санна хеталун, кхуран генаш тIехь, я лаьттахь, я тIулгаш юкъахь хуьлуш йолу, я орам а, я заз а доцу зирхан орамат /мох/
• карса /ю/ — еха аса, беха муш карсол /ю/ — хи дало саьнгар
• карсхьокхург /ю/ — говран кога тIера хьаьтт
• келап /ю/ — туп: ахчанан келап — ахчанан туп
• керлахо /ву, ю/ — балха юкъа керла пайде агIонаш ялош вапу къинхьегамхо /новатор/ керч /ю/ — кетар
• кит /ю/ — хIордан йоккха дийнат /иза хи чохь хуьлучу йоккхачу яйнах тера хуьлу/
• кийтарло /ю/ — харцдар, бакъцадар, даре цадар /отрицание/
• кит /ду/ — дийнатан цIоканан кочалла чохь латто жима тIоьрмаг /бурдюк/
• карчолаг /ю/ — пен хьаха кечбинчу поппарх даьккхина, бела тIе диллина дакъа
• кирша /ю/ — маIаш йолу хьайба, бежан
• ков /бу/—металл шардеш болу, кегийра киртигаш йолу жима гIордаз /напильник/
• ковст /ю/ — диттан чкъор
• кост /ду/ — дIаала дахьийтина хабар, дош
• кож /ю/ — говра тIехь мохь хьон гIирс
• командарм /ву/ — эскаран /армин/ командующи
• комол /ю/ — хи чохь охьаоьху шан экъанаш
• коьчал /ю/ — гIирс, ортхал, инструмент
• кочар /ду/ — дууш долчу чкъургийн кочар — тIерга тIе тийсина дууш долу чкъургаш
• курс /ю/— 1/ дешаран заведенин группа; 2/ хохийн а, хорсамийн а, зезагийн а кочарш /пучок, букет/
• кула /ю/ — гIовгIа ярца, дIасаидарца, харцахьараллица, сагатдарца, ен новкъарло курзанаш /ю/ — чу жижиг диллина юург — /пельмени/
• куьйра /ду/ — хьаьвзина йоца зIок а, еха, ира мIараш а йолу акха олхазар /ястреб/
• кхало /ю/ — кхалор, тIе ча а, латта а тесна тхов /кровля/
• кхалор /ю/ — ча а, латта а тIетесна бина тхов.
• кхалор /ю/ — ча а, латта а тIетесна бина тхов, кхало /кровля/
• кхалкъ /ю/ — шалха чIенг, чIенга кIел севсина дилха
• кхарта /ю/ — беран дегIа тIе долу хьар, морзгал /кррь/
• кхалгу /ю/ — кхо га долу шеда я дечиг
• кхахьам /бу/ — чоме хьажа, хьогамана ахьар кхаллар, сискалгIин чам баккхар  
• кхер /бу/ — тIулг
• кхорбIелиг /ю/ — сира мас йолу, кIайн-Iаьржа бос болу хьуьнан жима олхазар /чиж/ кхокъали /ю/ — хечин кога тIе тегна чимчаргIа
• къепал /ю/ — эмкалийн ковра /караван/
• къепе — бегIийла, хила езачу кепара, кепе /удобный, подходящий/
• ковра /ю/ — эмкалийн къепал /караван/
• къийзаг /ю/ — къийзорг /клоп/
• къонза /ду/ — чагIаркъонза /уксус/
• къоракхокха — кхокханан кепара жима олхазар /горлица/
• къорзалг /ю/ — юьхьа тIера къорза тIадам
• къоршкъали /ю/— коьрта тIе гали тесна догIадоьхург
• къахьашто /ду/ — гIезан пелаган кепара гIа долу, къаьхьа стом болу, нийса гIад долу дитт /ясень/
• къахк /ду/ — тIамаран кепара шуьйра гIа долу аренан дитт /клен/
• къуьда /ю/ — гIийла, ледара стогар, къоьгам
• къоьгам / бу/ — къуьда, гIийла стогар къуб /ю/ — коша тIехь кечдина цIа /чоь/ къуьрдиг /ю/ — къурдйоьлла котам /наседка/
• кIац /ю/ — Iа дола гергадахча, эсарал алсамо баца тIе я дитташ тIе дуьллуш долу лайн дуткъа чкъор /иней/
• кIадо /ю/ — мало, кIедалла, кIеда, мела хилар
• кIай /ду/ — 1) тIам; 2) бIаьрга тIера кIайн томмагIа
• кIаркIар /ю/ — хьеран дай чуьра тIулга тIе ялта охьадоуьйту хIума
• кIара /ю/ — эсий Iалашден чоь /телятник/
• кIес /ю/ — кIесаркIаг /затылок/ болу вортанан тIехьара меттиг кIесаркIаг /затылочная яма/ — вортанан тIехьара кIаг
• кIинж /ю/— 1/ чо; 2/ кIинжех ловза кечбина кIаг /кIинжа бу/
• кIолла /ю/ — кIон хилар
• кIинжа /бу/ — кIинжех ловза, гала чутаса, баьккхина кIаг
• кIомалтай /ду/ — кIомалх дина тай кIелхьардиг /ю/ — асаран буц, чхьовг /сурепка/ кIорлагIа /ю/ — вочу стагана хIоттош хилла билгало
• кIошт /ю/ — район, участок
• кIурам /бу/ — даш доытина, кечдина гIулг /свинчатка/
• кIуж /бу/ — кIужал

Л

лагжайна /ду/ — йоIа коча уллуш хилла дашо хIума лазартни /ю/ — жима больница /лазарет/ ланга, лонгу /таса, тосу/ лахьа /ду/ — бежан дийна, Iаьннаи жижиг кечдар лард /ю/ — бух, фундамент /основа/ лега— 1/ оьгу; 2/ хийцало /дожаршца/ лаьнгар /ю/ — аганан тоьк /супник, горшок/ леза /ю/ — йол вордан тIехь сацо буьллуш болу лезанан гIуркх легар — \I эгар, 2/ хийцадалар /дожаршца/ легор /легадар/— 1/ эгор, 2/ хийцар /дожаршца/ лем /бу/ — левар, хеттаршца дийцийтар /допрос/ лахьта /ду/ — коша чохь велларг дIанисван пен аьхкина даьккхинарг ленгийта — тасийта леткъа — далхадо, леткъамаш бо лаппагIа /ю/ — доккха доцу ледара цIа /лачуга, хижина/ лиэша — Iиэна леча /ду/ — инзаре чехка доду, нуьцкъала, майра акха олхазар /сокол/ леIа — гулъян лежиг /ду/ — газанан цIоканан гали литота /ю/ — хIума жимдеш дийцар липпар /яу/ — хаза хьожа йолу буц локхар /ю/ — аса лерса /ду/ — хIума хаза долу хьуьнар; бIаьрса /ду/ — хIума ган долу хьуьнар ловсакх /ю/ — локкхаг /болтушка, тухлое яйцо) локкхаг /ю/ — ловсакх /болтушка/ лом /ду/ — цициган тайпанара, можа боца тIаргIа а болу, боьршачун еха кхес

М

м а йолу магар /ду/— 1/ мегаш хилар; 2/ могуш хилар мега — мегаш ву могу — могуш ву магар /бу/ — берцан я овесан ча мадар /ю/ — таро яр, оьшург кхоош нисдар мажар /ю/ — даш туху топ мазапIелг /бу/ — цIейоцу пIелг мекха /бу/ — аьхна латта самсадоккхург мекха /ю/ — аьчга тIе диллина боьха чкъор /ржаввдна/ мах /ду/ — 1/ доьхкаран мах, доьхкаран юьхьиг дIатосург, 2/ сетташ га а, готта гIа а долу, толлан кепара дитт /осина/ маъ /ду/ — гIа долу докхан кепара дитт я колл /ольха/ макхо /ю/ — гамо, хьагI, вон ойла, цабезам /ненависть/, дага тIехь хуьлу мекха манкха — мерах луьйш маркизет /ю/ — кIади марш /ю/ — мера чохь хуьлу тIеда хьаса марш /ю/ — 1/ тIемалоша, салташа могIарехь йоккху гIулч; 2/ гIулч яккхарехь бIаьхоша олу илли марш /бу/ — кечдина йоьхь маржан /ду/ — цIен тIулг /коралл/ мáсалла /ю/ — чехкалла мисарболат /ду/ — магнит, эчиг тIелоцу болат махмар /ду/ — тIехь тIамарш, дашо теш долу чилланан кIади мазал /ду/ — 24 кг чуйоьду шина гирданан барамехь йолу моьрка мазлагIа /ю/ — накхарш лело меттиг матъян — сийсазъян, емалъян маша /ду/ — шуьрин сурсат маша /бу/ — исхаран тайпа /сукно/ маждар /ду/ — цамгар /желтуха/ маждар /ду/ — маждина дIахIоттор масар /ю/ — акха бож моьрка /ю/ — дечиган доккха ведар маьлказ /ду/ — шуьйра гIаш долу дитт /клен/ мергIад /ю/ — кIе юкъахь хуьлу ца оьшу горгий, Iаьржа хIуманаш мержо /ву/ — карабулакец, къоман тайпа менингит /ю/ — хьен цамгар мерцхалг /ду/ — лазийна метхахдаьлла дилхан чкъор мерцхалдиг /ду/ — олхазар, лечкъардиг, дургале /стриж/ мескат /ю/ — цIоканан тай /меха/ хадо у меха /ю/ — цIоканан тай муш /бу/ — аса /канат, веревка/ муьжг /ду/ — гIезан когах тера йолу юу буц /гусиная лапка, спорыш/. Иза юуш йолу буц ю, жаннашна дарбане лоруш йолу муьстарг /ю/ — муьста чам а болуш, гIа санна а йолуш, юу буц /щавель/ муьрг /ю/ — муьста-къаьхьа чам а болуш, цIен бос а болуш, юуш йолу жима- горга хIума /калина/ муьшдечиг /ю/ — къилбехьара дитт /карагач/ муж /бу/ — аттана ,жаржах кечбина кхача морзгал /ду/ — дегIа тIе даьлла хьар /оспа/ мо /бу/ — чевнан я кIомаран билгало миндар /бу/ — охьахууш кIелбуьллу жима гIайба мискъал /ю/ — йозаллин жнма барам мисхал /ю/ — жима йозалла мокха /ду/ — чукагден урс мокха — таьIна-сирла, бодане, Iаьржа бос морса /ду/ — лимонадан тайпанара молу хи /морс/ моха /ю/ — 1/ аса /полоса/; 2/ оьгIазвахар, карзахвалар моьрдиг /ю/ —дегIан меженан тIехулара дуткъа чкъор /плева/ мохса /ду/ — ниха /квас/ мур /ю/ — яхкаелла дечиг милта /ю/ —лампин цIе лато лента /фитиль/ муртйолар — яхкаяла йолар мурйолар /ду/ — яхкаялар мур /бу/ — хан-зама /период/ мулк /ю/ — хьал, бахам мохь /бу/ — еза хIума /груз/ мохь /ю/ — дегIаца йолу хьоналла /сало/ мохь /бу/ — генара хеза чIогIа аз /крик/ мулгIа /бу/ — говр дIаюжучу гIирсан дакъа /подхвостник/ мукIарло /ду/ — къобалдар, даре дар /признание/ момсар /ю/ — маьждиган бохь /минарет/ мIов /ю/ — гудок мимар /ю/ — маьждигехь молла кхойкху меттиг милк /бу/ — ворданан чкъурган юккъера цергаш тIетуьйсу дакъа /ступица/

Н

• наж /бу/ — онда гIад а, буу стоьмаш — бIараш /нежнаш/ а хуьлуш гIаш долу доккха
• нажжаз /ду/ — наьIалт
• нар /ю/ — маьнга
• нехца /ю/ — балгах тера бууш болу хасстом
• наьрт /ду/ — наьртъастхо, туьйранан турпалхо
• нефть /ду/ — мехкадаьтта
• нахазара — нехан доцу гIиллакх, нахах тера цалелар
• неца /ю/ — ненайиша
• нилха — луьста йоцу
• никказ-яI — цавашар гойту айдардош нелхаевлла — нилха хилла дIахIиттина
• никIапа /ю/ — хьаьж тIе яьхкина месаш
• неI /ду/ — цIока
• нишкахоийла /ю/ — аравоьдийла, арахоийла, хьаштагIа /агIа суффиксан гIоьнца «хьашт» дашах хилла/
• нIаьна /ю/ — боргIал
• ыIаьна /бу/ — даьIахк йоцу кIеда дегI долу, еха садолу хIума /червь/
• никх /бу/ — накхармозийн яьшка /улей/

О

• о аренан кIеда буц /степной ковыль/
• объем /ю/ — барам, чухоам
• оба /ю/ — барт /поцелуй/
• óба /ю/ — еха бедар /халат/
• ов /ю/ — чIерий лоьцу бой
• ов /ду/ — тIехь жижиг дотту чIу
• овгол /бу/ — поппарх йина горга гIорза
• овсал /ю/ — хьайбанийн цамгар /ящур/
• овст /ю/ — шо кхаьчна газа
• оввай — /лазор/
• оти /ду/ — жима цIа
• ортхал /ю/ — коьчал, инструмент
• охIла /ву, ю/ — шен гIуллакхан говзанча, хьуьнарча оххIай /кIадвалар/ оффай /хьожа кхетар/
• очвалар — карзахвалар
• оь цIегIо бос а, хаза хьожа а йолу
• оьзаг /ю/ — 1/ жима гIайре; 2/ дегIа тIе яьллачу хIуманан орам оьмар /ю/ — стеган вахаран ерриге а хан
• оьпа /ю/ — жима дийнат /суслик/
• оьс /ю/ — пхи цIов

П

• парди /ду/ — пондаран мерзаш кIел юьллу дечиг /пленка/
• парду /ду/ — чкъор /оболочка/
• пал /бу/ — 1/ таро яр; 2/ хиндерг хуучуха хабар дийцар /пал тасар/ паста /ю/— 1) юуш ерг, хасстом /дыня/; 2) цергаш цIанйийраг
• патар /ду/ — заза, гIа /побег, росток, почка/; чIенг хецар
• пачхье /ю/ — столица, коьрта гIала
• паыитиг /ду/ —тхов шарбен жIов
• пийсак /ду/ — хин кема дIадуьгуш хьокху пистиг /весло/
• пистиг /ду/ — хьовла деш, боккхачу е чу а, хьаьжкIаш кхорзуш, куьрка а хьовзош долу пийсак /гIаж/
• петар /ю/ — хIусам /квартира/
• пехиг //пехк /ю/ — кIеда хIума
• пистон /ю/ — патарма оьккхуьйту колпачок
• поп /ду/ баьццара-сира чкъор а, шуьйра гIаш а долу доккха дитт /чинара/
• постфикс /ю/ — керла дош кхуллуш, чаккхенна я суффиксана тIехьа хIутту аффикс /дакъалг/: Асета-м ешна, цо ешна-кха
• потак /ду/: — 1/ юу буц; 2/ искиртиг /желудок птицы/
• пулу /ду/ — дуганах кечбина кхача /плов/
• пха /бу/ — цIий лиэларг /жила/ — пхенаш
• пха /бу/ — Iодаца кхуссург /стрела/ — пхерчий
• пха /бу/ — резина — пхенаш
• пха /ду/ — докхан кепара долу, гIода тIехь ситтина а, чутеIна а меттигаш йолу дитт /граб/ пхьу /ду/ — боьрша жIаьла /кобель/ — пхьаьрчий
• пхатоьда /ду/ — 1/ готанан хьонхал /лемех/; 2/ цIоканан асанаш /доьхкарш/ хедо инструмент
• пхьагIат /ю/ — пхьаьрсан йохалла
• пхораниг — бер хин долу зуда /беременная женщина/
• пхьуьйрахан /ю/ — пхьор дуу хан
• пIаьнгазхо /ву, ю/ — ПIаьнгазахь веха стаг я зуда

Р

• руьйта /ю/ — хьайбанашна хи мало меттиг /водопой/
• рагI /ю/ — хIума эца я кхечу гIуллакхана рогIе хIоттар /очередь/
• рагI /ю/ — гонахарчу меттигал алссам лекха йолу локхалла /гора/
• рагI /ю/ — еха а, биъсаболуш а, йоккха а ваьштайиллина йол /скирда, стог сена/ ретанг /ю/ — 1/ астагIа ког; 2/ салазан аьрша
• речIа /ю/ — олхазарш лоьцу тIергийн гур

С

• с ойла /переживание/
• саза /ю/ — боккха чIара /сазан/
• сазгIа /ю/ — готанан биъсаболу металлан хьоихал а, чIуг а тIетосу дакъа /грядиль/ сайра /бу/ — ялта чудухку дечиган йоккха яьшка /ларь/
• сакх — цец /стаг/
• сакхо /ю/ — тидам, терго, ларвалар /присмотр, настороженность/
• сало /ю/— 1/ паргIато, 2/ токхо, атто
• сало /ву/ — гIумкийн эла
• само /ю/ — тидаме, сема хилар
• самоне — тидаме, само еш
• салт /ду/ — адам гулдеш, хаам беш кхайкхар /оьрсийн: набат/
• сардал /ву/ — наместник, хьалха хилла областан хьаькам, куьйгалхо
• саьхьара — сутара
• сеалар /ю/ — гезгамаша /паутина/ сега//сиэга — лепа
• селасат /ду/ — зевне аз долу, эшарш локху хьоза /иволга/
• сера /ду/ — кIорнеш дахийта дехкина хIоаш /подкладень/
• сетал /ю/ — 1/ хьостамхьовзораг /отвертка/; 2/ дато доьхкара тIе хазаллина теснарг сет /ду/ — говран хьаьжа тIехь хуьлу кIайдарг /звездочка/
• сема — наб кхетаза
• силу /ду/ — цIока кечъяр, дермат дар
• синталлам /бу/ — хIума къасто деган ойланца бен таллам
• синтагма /ю/ — маьIнин кийсак /смысловой отрезок/
• синIаткъам /бу/ — психика, дагна сингаттаме ойланаш Iаткъар
• синхаам /бу/ — дог-ойла /чувство, эмоция/
• синхьаам /бу/ — синтем
• сиппа /ду/ — аган чохь хуьлу беран хьатI чукхочу трубка
• сир /ду/ — басар /краска/
• сискалгIа /ду/ — ахьар /кукурузная мука/
• сискал /ю/ — сискалгIих /ахьарх/ еш йолу юург
• сосакх /ю/ — акха бож, Кавказехь хуьлу масар
• сицкъар /ду/ — юткъа экъа
• совдегар /ву/ — купец, коммерсант, торговец, хьалдолу йохкаэцар лело стаг
• совкх /ю/ — хьайбанийн /бежанийн/ цамгар /сап/
• совр /ду/ — 1/ цIока; 2/ шога чкъор; 3/ тоеш кечйина говран цIока /неI/
• соз /ю/ — хьаса болу хIума
• сос /ю/ — мекхан тайпанара орамат
• социйла /ю/ — остановка, соцу меттиг
• сорам /бу/ — мерза кIайн орам болу уьшалан буц
• сте /ю/ — зуда
• сир /ду/ — пхьегIи тIе диллина хаза чкъор
• сега — лепа, къиэга
• сторпал /ю/ — тхевнан чIагIонан дечиг
• сту /ю/ — зуда-эла /княгиня, княжна/
• сорса — оьгIазе, кIоршаме, дера, буьрса, тIечехаш
• силлабика /ю/ — дешдакъа Iамош долу фонетикан дакъа
• стулла /ду/ — сту хилар, зудчун олалла
• соламтне — собаре, тидаме, самоне
• сура — цIазаман кепара тIехь стоьмаш болу дитт /рябина/
• сужда /ду/ — корта таIор /поклон/
• сула /бу/ — овес, говраша юуш йолу, буьртигаш долу, сугIин кепара буц
• сулу /ду/— 1/ хи оьцу меттиг; 2/ хи ма.ю а, говраш лийчо а меттиг
• сунк /ю/ — 1/ залк; 2/ галц; 3/ айаелла жима меттиг
• сунт /ду/ — боьрша бер хадор

Т

• табу /ю/ — бехкаме дош, ала ца магийна дош /запрет/ талба /ю/ — нуьйра кIел, говран букъа тIе юьллу бIегIиг талмаж /ву/ — талмажалла дийриг /устный переводчик/ тангIалкх /ю/ — стаг ирхъуллу бIогIам /виселица/
• тапта /ду/ — чилланан кортали
• тар /ду/ — мела наб /дремота/
• тар /ду/ — товш хилар, дика а, хаза а хетар
• тайдоккхург /ю/ — пIелга тIе йолу хIума, ахкарг /панариций/; и лазарна сатохийта дечгапондар локхуш хилла
• тахта /ю/ — лист, кехатан, ангалин, дуткъачу аьчган йоккха тахта
• таьжгенаш /ю/ — язораш /затяжки/
• тайша — боьмаша, таьIна-цIен-можа /коричневый/
• таьлсаш /ду/ — ши ога долу чу хIума юьллу тIоьрмаг
• тассам /ю/ — исбаьхьаллан васташкахь дахаран бакъдерг гойту кхолларалла /искусство/ текъа — леткъа — далхадо
• текъам /бу/ — леткъам, далхадар
• тема /ю/—дийцаран чулацаман ойла
• тема /ду/ — таро яр
• терсмаймал /ду/ — уггаре а чIогIачу болатан тур /терсмаймун/
• терхи /ю/ — полка
• тохка /ду/ — бод текха ца латийта, хьорсуш долу кIеззиг бен доцу дама
• теIа — охьатеIа
• тикма /ю/ — бедар тIехь йина чилланан хьесан тIамар
• тарсал /ю/ — цицолаг, цестарг, диттан пхьагал /белка/, буькъа кIеда чо болу, хьуьн чохь хуьлу дитта тIе йолу пхьагал
• тосадала — хаадала, гучудала, дуьхе кхиа /распознаться, чуяться, почуяться, обнаружиться/
• тусадала — дахчадала, чIагIдала /отбить, накалить, закалять/
• тиймак /ю/ — нуьйран дакъа /тебенек/
• тоба /ю/ — группа
• торгIал /бу/ — къорза етт
• торгIала — къорза
• томарк /ю/ — буьххьехь муцIара корта болу лекха уьшалан буц /рогоз/
• тоьк /ю/ — беран аганан горшок
• тулка /ю/ — чкъурган юккъера милк /втулка/
• турс /ду/ — 1/ мачин йистана лоцу хIума, 2/ стоьмаш хилла бовлар, 3/ тур ца кхетийта дуьхьаллоцу аьчган хIума
• турс /ю/ — диттан тайпа, онда гIад долу, лекха доцу дитт
• туьйлаг /ю/ — зингатийн барз
• туьллиг /ю/ — пайде воцу стаг, пайда боцу хIума
• толла /ду/ — кIади дечу чорхан чIегIиг /челнок в ткацком станке/
• товрат /ду/ — библин бакъонийн гулам
• тутмакх /ву/—лаьцна стаг /арестант/
• товбуц /ю/ — хьаькхначун метта, керла юхаяьлла буц /отава/
• туьйдарг /ду/ — кучан чета тIехь вета я нуьйда дIайолла йинарг /застежка/
• туьта /ю/ — 1/ коьртан туьта /череп/; 2/ хи чохь нека дан Iемаш юкъахйоьхку шина декъах лаьтта хIума
• туьтмIаьжиг /ю/ — коьртах юллу маска
• тха /ду/— 1/ бетта тIаргIа; 2/ гурахь лергина баьккхина тIаргIа
• тхи /ду/ — Iуьйранна хьалххе баца тIе дехкина хин сирла тIадамаш /роса/ тхинчо /бу/ — хьаьрса чо
• тхонка /ду/ — тIаргIа
• тхьамстха /ю/ — дечиган дакъарна тIе тосу дукъарц /планка ярма/
• ткъов /ю/ — догIа а, ло а ийна йолу йочуна /дождь с мокрым снегом/
• ткъарш /бу/ — ткъов бахьанехь хIоьттинчух, шаткъанах ткъарш олу /лаьттахь
• тIехь чилланан теца диллина куьце сурт
• тIамари /ю/ — хи чохь нека деш ласто пхьарс
• тIар /бу/ — аьттан шура чохь хуьлу, эса дакхо меже /сосок/
• тIара /бу/ — бедар латош, пIелгах юллу металлан колпачок /наперсток/
• тIара /ду/—ластийна тухуш долу куьг /ладонь/
• тIармаIа /ю/ — берана шура яо шишан тIе тосу колпачок /соска, рожок/
• тIаус /ю/ — хаза мас йолу олхазар /павлин/
• тIéкха /ду/ — кIалдан а, морзин а берам /чуьхьа/ кечден шелиг
• тIуьллиг /ю/— 1/ харц хабар; 2/ харц хабар дуьйцу — тIуьллиг буьйцу стаг тIуьйлаг /ю/ — тиша бедар
• тIекIиръяр —тIесихъяр
• тIингар /ю/—доккха гай
• тIилд /ю/ — нIаьнин /боргIалан/ коьртан тIилдиг
• тIод /бу/ — ког /лапа/
• тIуьск /ю/ — коьртан туьта

У

• 2/ бедара
• убар /ду/ — кошара ара а волуш, адамашна юкъавогIу бохуш, вуьйцу велларг улх /ю/ — накхар чохь балозан киртикаш /соты/
• улхоз /ду/ — шен дола дохуш, цIаьххьашха гIулгашна катохар: «улхоз дай сан!» упха /ду/ — коша чохь веллачун дегIаца нисдеш хIоттош долу у
• утаркх /ду/ — мачи чу юьллу бIегIиг
• уьралла /ю/ — ира хIума, урс, ю, тукар, и дI. кх. а
• уьсанг /ю/ — хIусам

Х

• хама /бу/ — сий, ларам
• хан — 1/ зама; 2/ эла, хьалдолу стаг
• ханша /ю/ — зуда-эла, сту
• харданг /ю/ — къамкъарганий, искиртигний юккъера трубка /зоб/ хасп /ду/ — жижиг даккхар, дохкар
• хуьнжар /ду/ — хечин борчах тосуш долу, тех дуцуш дина доьхка. . хайра /ду/ — рицкъа, беркат
• хатт /бу/ — хиэ тIадийна лаьттан чкъор /грязь/
• хатт /бу/ — бедарна тIехуттуш долу кIадинан дакъа /сборка, клин/ хесара — оза, гIийла
• хеха /бу/ — хи тIе хIоьттина баьццара бос болу уьшалан чкъор
• хешт /ду/ — нека деш долу экха, хаьштиг
• хаьштиг /ду/ — 1/ хешт, нека.ден экха; 2/ яьгна дечиг, цIе дIаяйна а, яза а йолу дечиг
• хенан хIоттам /бу/ — хIо-марха /ю/, Iаламан хIо-мархин хьал /погода/ хоти /ду/—дитташ доцу хьуьнан аса, хьуьнан йист /опушка, поляна/ хуьйсахо /ву/ — хесан хехо
• хьаго /ю/ — хьогалла
• хьайба /ду/ — бежан
• хьайба /ю/ — стом /айва/, хаза, тамехьа хьожа йолу, Iежах тера стом
• хьакхолг /ю/ — коган, гоьлан даьIахк
• хьама /бу/ —ларам, лерам
• хьано /ю/ — хьоналла
• хьаладан /хьалакарчо /пхьуьйшаш/
• хьар /ду/ — дегIа тIехь хуьлу сурхаш, чераш /сыпь/
• хьаре — хьар долу /сыпной/
• хьаргIа /ю/ — Iаьржа къийг /черный ворон/
• хьаса /бу/ — хьаьжкIан хьаьрса кIужал /метелка/
• хьасене — кIеда-мерза
• хьалхо /ву/ — хьалдолу стаг, хьолахо, хьолада
• хьатI /ду/ — жаннаша къастош йолу кочалла /моча/
• хьаьжо /ву/ — хьаьжацIа ваханарг /хаджи/
• хьаха— 1/ кIордо; 2/ поппар хьаха
• хьацархо /ву, ю/ — хьацар доккхуш, къахьоьгуш волу къинхьегамхо /труженик, -ца/ хьашлагIа /ю/ — хIума а йиллина, къовсар, /пари/
• хьаьвхье /ю/ — малх ца кхочу, IиндагIа долу басе /теневой склон горы/
• хьаькназ /ю/ — нехашкхуьссург, аьшкал /совок/
• хьаьхьамч /ду/ — клей
• хьаьрмик /ю/ — шена тIехь зезагаш а, кегий гIаш а, бууш болу цIен горгий стоьмаш а, кIохцалш а долу колл /шиповник/
• хьер /ю/ — 1/ ялта охьу хьер /мельница/; 2/ кхача /юург/ охьу хьер /желудок/
• хьекхорг /ю/ — IаьIан доккха гIа
• хьех — 1/ адаман дагах тера хеталуш, цергаш йолуш санна долу гIаш долу, чIогIа тамехьа хьожа йолу, мезан мутта шех дблу зезагаш тIехь хуьлу дитт /липа/; 2/ ламанан бож /тур/; 3/ лаьтта бухахь я ламанан бердах йоллу чоь санна меттиг /пещера/
• хьокх /ю/ — томмагIа /пятно/; д. т. хьоькхнаш
• хьокъа — карзахе, оьгIазе, челакха, аьрха, хадоза, айгIаре хьормат /ю/ — боккха муцIара кхор /груша/
• хьонхал /бу/ — готанан латта оху урс /лемех/
• хьорка /ю/ — коган гола /лодышка, шикотка/
• хьонкмача /ю/ — хьонкин корта
• хьу /ю/ — чов шелъялар, хьу йолар
• хьукма /ду/ — гIуллакх, ирсе хилар-цахилар
• хьукмат /ю/ — учреждени
• хьуьнкIаш /ю/ — шелваларца синош дахар
• хIуй /ду/ — наьIалт /проклятие, анафема/
• хIуй-пака— /в пух и в прах/
• хIайбат /бу/ — безам, товш хаза хетар /симпатия/
• хIайбате — товш, куц долуш, безамехьа /симпатичный, -ая/  
• хIо-марха /ю/ — Iаламан хIо-мархан хьал, хенан хIоттам /погода/
• хIор /ю/ — гIийла бежан
• хIора — ша-ша
• хIож /ю/ — 1/ дечиган йоккха жIов; 2/ нуьйран гIонжагIа
• хIост /ду/ — бежан довзийта билгало яр /метка/
• хIушт /ду/ — хIума цанисдалар
• хIуй-пакаяьккхира — йохийна, яржийна дIаяхийтира /разнес в пух и в прах/
• хIушт-пушт — бен а ца хеташ, пайда боцчу кепара хIума дар /тяп-ляп или тяп да ляп/ — хьапар-чупар /ду/
• хIуштар-пуштар /ду/ — кхоччуш хьекъале маьIна а доцуш, дуьйцу пайде доцу хабар

Ц

• цергков /ю/ — церг дIаяьлла меттиг
• цим /бу/ — стим, питана
• цхьалла /ю/ — ша висар, цхьан висар /одиночество/ цхьаалла /ю/ — единство, цхьабарт болуш хилар цхьалгу /ю/ — цхьа га долу шеда я дечиг
• цхьалхо /ю/ — къасто, къастам, билгало /результат/
• цIагара — цIога доцу /куцый/
• цIарз /ду/ — охьаоьгуш долу я даима сийна лаьтта гIаш долу колл /бересклет/
• цIаста /ду/ — 1/ йиз /медь/; 2/ кIиранан пхоьалгIа де
• цIетт /ду/ — мостагIчуьнгара даьккхина герз а, кхин хIума а
• цIингаш /бу/ — мийраш кхиссар
• цIинжий /бу/ — шо сов кхаьчна стен Iахар
• цIинто /бу/ — шо сов кхаьчна боьрша Iахар
• цIинцIолаг /ю/ — кийсак, кусок
• цкъар /ду/ — цаьпцалгийн екар
• цкъарг /ю/ — хьонкица йолу яа ца мега буц
• цIодар /ду/ — гIийла бер
• цIокъ /ду/—леопард, цицигах тера томмагIаш долу, къорза мохарчий йолу экха.
• цIокъберг /ю/ — барс, цицигах тера а, томмагIаш а, сира а, кIуьрах тера а, тIаргIа болу доккха экха
• цIуьхIар /ву/ — напха гулдийриг
• цIоькъалом /ду/ — тигр, къорза мохарчий йолу, цицигах тера долу, нуьцкъала, буьрса экха
• цIохар /ду/ — металл а, дечиг а кечден станок
• цIом /ю/ — 1/ пийлан мара /хобот/; 2/ муцIар
• цIула — кIиранан ворхIалгIа де
• цIумока — кIиранан йолхалгIа де
• цIулласара /бу/ — буткъа сара
• цIура — боьршаллин гIора доцу стаг — импотент

Ч

• чабакх /ю/ — шуьйра чIара /леш/
• чабол /ю/ — цхьабосса хьалхара цхьаъ, тIаьхьара цхьаъ когаш ойуш, говр ядар /рысь/
• чаккхарма /ю/ — километрал алсамо меттиг /верста/
• чангIалкх /ю/ — экха /шакал/, еллачу хIуманан жижиг дуу, жIаьлех тера экха /дийнат/ чаьрпаз — мехкарийн гIабалин хаза кечдина дато туьйдарг /нагрудная застежка на праздничном платье горянки/
• челакха — аьрха
• черт /ю/ — къожах йина истанган метта кIелтосург /циновка/
• чет /ду/ — кучан нуьйдарчий дIаюхкучу йисте кIадинан аса тIелатийна дакъа
• /манишка/
• чилла /ю/ — Iаьнан шийла хан
• чарто, курчало, Iаларо — тайпанаш ду
• чин /ду/ — дарж, гIуллакх .
• чинт /ю/ — чкъура тIе хIоьттина жима бог /бородавка/
• чуьхьа /ду/ — кIалдах, морзих кечбина берам
• чийрик /ю/— сохьтан доьалгIа дакъа, 15 минот
• чинлик /ду/ — ведар
• чик /бу/ — гIулган агIо
• чайтаI /ю/ — чен кIорни /медвежонок/
• черо /ю/ — ловзочу кехатийн биъсаберг
• чамбуц /ю/ — хаза хьожа а, дика чам а болу юу буц /петрушка/
• чераш /ду/ — кIомарийн даI
• човка /ю/ — Iаьржа мас йолу, сийна бос лепа, бовхачу махка дIадоьдуш долу олхазар /грач/
• чола /куй/ — сира /куй/
• чорда — чекхсагуш /киса/
• чупара — кхартматтане, къорза, аьгна /юьхь/ — рябой
• чукаре /ю/ — хIусаме дIа а воьдуш, хьошалла я гергарло лелор
• чуха /бу/ — цкъа а ларгаза Iахар
• чуха /ю/ — аса
• чучал /ю/ — тоьпан балл, хиэна тIе биргIа чIагIъен чIуг /закрепительное кольцо
• винтовки/
• чхьовг /ю/ — аренан асаран буц /сурепка/
• чхьоч /ю/ — буппаз, стомма, верстина стаг
• чхьонкар /ю/ — буьххьехь корта болу гIаж /дубинка/
• чухта /ю/ — йоккхачу стеган коьртатуьллург
• чуьйна /ду/— 1/ чохьлазар, чолазар; 2/ чугун
• чIама /ю/ — хьаьжа тIехь сет долу дийнат
• чIана /ю/ — хIусаман беркат, рицкъа, ялта
• чIапа — шера, нийса
• чIаплам /бу/ — шера, нийса лам
• чIачкъа — бага а гIаттош, бесни озо
• чIегIиг /ю/ — 1/ бедар тоьгучу чорхан тай тIелистина чIу чубуьллу гуй /челнок в швейной машине/; 2/ суьйлакъиг; 3/ хьаьжкIан гIад, хьаьжкIан чIегIиг чIерийлоьцург /ю/ — дуткъий, дехий когаш а, еха зIок а, деха лаг а долуш, чIерий
• лоьцу уьшалан олхазар /цапля/
• чIерийлецархо /рыбак/ — чIерий лоьцу стаг
• чIеIа — соьцуш велха, цIийза
• чIиж /ду/ — цамгарна дуьхьал кочахь лело хIума /амулет/
• чIим /бу/ — юуш йолу орамат, цу бецан орам /стом/
• чIинт /ю/ — кран, хи арахоьцу трубка
• чIиркъе — оьгIазе, кIоршаме
• чIода /ду/ — уьстагIий лоргу тукар чIоь /бу/ — ялта чудухку до /ларь/ чIаж /ду/ — кIорга басе, готта Iин чIоьндарг /ю/ — зурма /чунгур/
• чIуноста /ю/ — настаран даьIахк

Ш

• шамали /ю/ — пастанах тера жима хасстом /канталупа/
• шалмаз /бу/ — накхармозийн хьаьхьамч /прополюс/
• шаткъа /бу/ — 1/ ткъарш, ло а, догIа а ийна; 2/ дингад /ласка/
• шатлакх /ду/ — салют
• шаршолаг /бу/ — шахьаьхна басе, шу, барз
• шедаг /ю/ — 1/ эрзах я дечигах йина музыкальни инструмент /свирель/; 2/ пеша хIупъэриг /трубка/
• ше /ю/ — нанапIелган, цIазапIелган юкъаметтиг
• шерет /ду/ — бахам бекъар
• шере /ю/ — лергайоьдург
• шинар /ду/ — шо кхаьчна бежан /къона, жима, стен оса/ — телка
• шинара /ю/ — кIиранан шолгIа де /вторник/
• ширдолаг /ю/ — тIулгкхуссург, овгол кхосса кечйина, тIийраг тесна гIаж
• ширма /ю/ — коре уллу кIади
• шо /ю/ — акха газа
• шовр /бу/ — кIалд чуйилла бина туьхаберам
• шовхалди /ю/ — асаран бецан тайпа
• шоршал /ю/ — олхазар /дрозд/, эшарш локху хьуьнан хьоза
• шун /ду/ — юург тIехь стол
• шу /бу/ — барз
• шуьста /бу/ — ши сту
• шаткъам /бу/ — моьлкъа /медяница/
• шокъали /ю/ — хIоъ, даьндарг /пуля/

Э

• эвхье — эхье
• эвхьаза — эхь доцуш
• эвлаяъ /ву/ — шайх
• эгIаза — жима, оза, гIийла, хесара
• экха /ю/ — носилка
• экха /ду/ — акхаро /зверь/
• экам — хIума атта хаалуш, хIума ца лалуш, атта оьгIазвоьдуш
• элтар /ду/ —Iахаран холхаз
• эр /ду/ — таллархойн жIаьла
• эр//иэр — вовшахъэр
• эмалк /ю/ — Iамоза, аьрха, акха говр
• эра /ка/ — хадоза /ка/
• эхиг — ах, ахъяьлларг
• элхьамч /ду/ — кIохцалш долу, дуккха а гонах йийгIича, кертан метта а мега йолчу
• энаюкъ /ю/ — юккъера юкъаметтиг
• энже — кIоршаме, оьгIазе, инзаре, карзахе /грубый, страшный/
• эриг /ду/ — 1/ ловзочу кехатийн жIарийн салти /валет/; 2/ олуш дерг /сказуемое/ эханг /ду/ — тIергIан тай

Ю

• юкъанаюьллург /ю/ — мехкарша хи хьош, дегIаний, кIудалний юккъеюьллург юкъалеларг /ду/ — 1/ юкъарло дуьйцу стаг; 2/ тардинчу маьIнехь: ахча
• юдар — кIез-кIезиг яржош тасар
• юкъарло /ду/ — юкъаметтиг тоеш, машар беш дийцар
• юкъарло /ю/ — доза тухуш, керт къастош, юккъе хIоттийна керт, дина ога
• юм — говр кхиссалуш ядар /галоп/
• юкъаршлахь — дуккха а хIуманашна я бахамашна юкъахь
• юкъанаьккхара — юккъера, юккъерчу барамехь
• юккъерхо /ву/ — юккъера бахам берг, къехочунний, хьалхочунний юккъера вахархо юкъъяла — лустъяла, юькъа хилла дIахIотта /сгустеть/
• юкъаяла — /саьнгар/ — юза, дIаюкъаяла
• юхашха — чуьраяьлла хенан маьIиг йолу астагIниг /хромой с вывихом бедра/
• юьсте /ю/ — таллар /охота/
• юьхьдагна — гIиллакхана
• юьхьдагалла /ю/ — гIиллакх лардар, юьхь ларъяр юьхькIеда /стаг/ — мела амал йолу /стаг/

Я

• яйдакх — нуьйр тиллаза
• яйлла /ю/ — яйн хилар /легкость/
• язо /ю/ — еза хилар /вес/
• ялкха /ю/ — чкъургаш тIехула хIоттийна ворданан цIа /ога/ ялпор /ду/ — металлах йина хIума цIанъен гIоргIа кехат /наждак/ ямбаш /ду/ — астагIниг
• яча — йочуна хила

I

• IаддаргIа /ю/ — Iодан тIийриг тIетосу гIаж /дуга лука; развалина рогатки/
• Iажаркх /ю/ — бецан тайпа /пырей/
• IаммагIа /ду/ — IандагIан кепара долу, къилбехьара, гIаш долу доккха дитт /карагач/
• Iарч /ду/ — 1/ стигал /небо/; 2/ ворданан аьрша /оглобля/; 3/ Iарш /высь/
• IаьIа /бу/ — шатайпанара гIаш долу асаран буц /лопух/
• IаьIалаг /бу/ — жима IаьIа, асаран буц /лопух маленький/
• Iожа — сирла-можа-бора /бос/ — буланый /цвет/
• IонтIаз /ю/ — дарбанан буц /девясил лекарственный/
• IуьIа /ю/ — гIулг /альчик/, гIулгIан агIо
• IандагIа /ду/ — онда гIад а, гIаш а долу лекха, доккха дитт /ильм/
• Iаьвла Iахар /бу/ — Iа чекхдолуш, бIаьстенан юьххьехь бина Iахар
• Iеха /бу/ — аренан буц, хьагI-буц, хIуманна гонах хьерчаш, кхуьуш йолу, шена тIехь кIайн-сирла-цIен зезагаш хуьлу аренан асаран буц /вьюнок/