Нохчийн мотт: различия между версиями

134 байта убрано ,  2 года назад
нет описания правки
Нет описания правки
Строка 1: Строка 1:
'''Нохчийн муотт''' —({{lang-ru|Чеченский язык}}) — [[вайнехан меттанаш|вайнехан меттанийн]] юкъа богӀу мотт а, [[нохчий]]н къоман муотт.
'''Нохчийн муотт''' —({{lang-ru|Чеченский язык}}) — вайнехан меттанийн юкъа богӀу мотт а, нохчийн къоман муотт.


Нохчийн муотт баьржина бу [[Нохчийчоь|Нохчийн Пачхьалкхех]], [[ГӀалгӀайчоь|ГӀалгӀайчохь]], [[ДегӀаста]]нан [[Хаси-Эвлан кӀошт]]ахь, [[Ӏовхойн кӀошт]]ахь, [[Бабаюртан кӀошт]]ахь, [[Кизилюртан кӀошт]]ахь, [[Гуьржийчоь]]нан [[Ахметан муниципалитет]]ехь а. [[2010 шо|2010 шарахь]] ларарца Нохчийчохь 1 054 705 адамо буьйцуш бу и муотт.
Нохчийн муотт баьржина бу Нохчийн Пачхьалкхех, ГӀалгӀайчохь, ДегӀастанан Хаси-Эвлан кӀоштахь, Ӏовхойн кӀоштахь, Бабаюртан кӀоштахь, Кизилюртан кӀоштахь, Гуьржийчоьнан Ахметан муниципалитетехь а. 2010 шарахь ларарца Нохчийчохь 1 054 705 адамо буьйцуш бу и муотт.


Ӏилманчашна хетарехь, нохчийн йозанан истори шен орамашкахь дукха генара схьайогӀуш ю. Кхо-диъ эзар шо хьалха даьхначухурриташ, урарташ олчу къаьмнийн йоза туьдуш, Ӏилманчаша пайдаоьцу хӀинцалерчу вайнехан меттанех а. Ширачу урартийн, хӀинцалерчу нохчийн меттанашкахь цхьаьнайогӀуш алссам меттигаш карайо. Уьш ю лексикехь, морфологехь, синтаксисехь, дошкхолларан кепашкахь. Оцу а, кхиболчу а исторически хаамашна тӀе а тевжаш, дуьненахь а шайн цӀерш евзаш болчу Ӏилманчаша билгалдаьккхина: нохчий, гӀалгӀай, бацой шех схьабевлла долу шира къам Урарту пачхьалкхерчу къаьмнийн маттаца шен муотт цхьаьнабогӀуш хилар. Цу тӀе а доьгӀна урартийн клинопись нохчийн а шира йоза ларало, боху Ӏилманчаша.
Ӏилманчашна хетарехь, нохчийн йозанан истори шен орамашкахь дукха генара схьайогӀуш ю. Кхо-диъ эзар шо хьалха даьхначухурриташ, урарташ олчу къаьмнийн йоза туьдуш, Ӏилманчаша пайдаоьцу хӀинцалерчу вайнехан меттанех а. Ширачу урартийн, хӀинцалерчу нохчийн меттанашкахь цхьаьнайогӀуш алссам меттигаш карайо. Уьш ю лексикехь, морфологехь, синтаксисехь, дошкхолларан кепашкахь. Оцу а, кхиболчу а исторически хаамашна тӀе а тевжаш, дуьненахь а шайн цӀерш евзаш болчу Ӏилманчаша билгалдаьккхина: нохчий, гӀалгӀай, бацой шех схьабевлла долу шира къам Урарту пачхьалкхерчу къаьмнийн маттаца шен муотт цхьаьнабогӀуш хилар. Цу тӀе а доьгӀна урартийн клинопись нохчийн а шира йоза ларало, боху Ӏилманчаша.